بررسی اثر جهت جغرافیایی و شیوه نگهداری بر ویژگی های کیفی و کمی میوه سه رقم پرتقال تامسون ناول، یافا و سانگین

عوامل مختلفی همچون محیط تابشی پیرامون گیاه، مکان نگهداری و طول مدت انبارداری بر ویژگی های فیزیکی و بیوشیمیایی میوه مرکبات تأثیر می گذارند و پیامدهای اقتصادی چشمگیری را به دنبال دارند؛ لذا به منظور بررسی این پژوهش باغی در سمسکنده واقع در ساری برگزیده شد. برای بررسی اثر جهت جغرافیایی بر ویژگی های فیزیکی و بیوشیمیایی میوه، آزمایشی به صورت کرت خورد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در پاییز 1390 در این شهرستان به اجرا در آمد و از اوایل آبان تا نیمه های اسفند هر هفته میوه هایی از دو جهت شمالی و جنوبی سه رقم پرتقال تامسون ناول، یافا و سانگین، از سه ارتفاع درخت برداشت می شد. همچنین شیوه نگهداری ناهنجار پرتقال در استان مازندران سبب افت کیفیت میوه در ماه های پایانی زمستان می شود. برداشت زود یا دیرهنگام و انبارداری سنتی از عامل افت بازارپسندی پرتقال می شود. هدف این بخش از پژوهش بررسی اثر پوشش میوه و جایِ نگهداری بر کیفیت میوه در دوره انبارداری بود؛ لذا به منظور انجام این پژوهش آزمایش دیگری به صورت فاکتوریل در چارچوب یک طرح کاملاً تصادفی به اجرا در آمد. به این منظور میوه ها در تاریخ 18 دی ماه برداشت شدند. میوه ها با شمار مساوی به طور تصادفی با پوشش موم و یا پکتین (1%) تیمار شدند و یا بدون پوشش ماندند. این سه تیمار پوشش، در سردخانه (دمای c°4-3)، یخچال (دمای c°4) و در هوای آزاد اطاق (c°5/1±3/16) به مدت 60 روز نگهداری شدند. در طول دوره نگهداری، ویژگی های فیزیکی و بیوشیمیایی میوه، همچون ویتامین c، اسیدیته قابل تیتراسیون (ta)، tss/ta و مواد جامد حل شونده (tss) هر دو هفته یک بار، و درصد کاهش وزن هر هفته اندازه گیری شد. یافته ها نشان داد، میوه هایی که در جهت جنوبی درخت قرار داشته و تحت تأثیر شدت تابش بیشتری بودند، دارای ویتامین c و مواد جامد حل شونده بیشتر نسبت به جهت دیگر بود. در حالی که اسیدیته قابل تیتراسیون آن ها کمتر بود. تفاوت معناداری در مقدار وزن و حجم پوست دو جهت شمالی و جنوبی مشاهده نشد ( 05/0> p). همچنین یافته های برآمده از مکان های متفاوت نگهداری حاکی از آن بود که کاهش وزن و ویژگی های کیفیت داخلی میوه به طور معناداری تحت تأثیر جایِ نگهداری و پوشش نگهدار نده است. در درازای زمان نگهداری، مقدار ویتامین c و ta کاهش و tss و درصد کاهش وزن، روند افزایشی نشان داد. در مجموع یافته ها نشان داد کیفیت پرتقال تحت تأثیر میزان تابش قرار دارد و همچنین در طی نگهداری طولانی مدت در انبار از کیفیت میوه کاسته می شود و نگهداری در سردخانه با پوشش نگهدار نده بهترین روش نگهداری مرکبات می باشد.